نقد و بررسی بازی Rune Factory 4 Special
"به قلم کامیاب قربانپور"
این نقد براساس نسخه ارسالی سازندگان برای سایت پردیسگیم نوشته شده است.
چند روز پیش، یکی از دوستان آشپزم (از آنهایی که هر روز از انواع برنامههای آشپزی ایراد میگیرند اما خودشان بهزور نیمرو درست میکنند!) به من ویدئویی نشان داد از طرز تهیهی یک نوع رامِنِ تانکوتسو. نکتهی جالب در ویدئو، مواد اولیه و محتویاتی بود که آشپز برای آماده کردنِ غذا استفاده میکرد. بهعنوان کسی که با غذاهای آسیایی (شرق آسیا) آشنایی ندارد، یک بشقاب کوچکِ رامِن را تصور کنید که در نگاه اول شاید سیر کننده بهنظر نرسد اما بعد از میل کردن، متوجه میشوید که تا چه حد پرمحتواست و تا ساعتها شما را سیر نگه میدارد.
اما اینها چه ربطی به ویدئوگیم دارد؟ خوب، بهنظرم این بهترین توصیفی است که میتوانم ارائه دهم: بازی Rune Factory 4 Special یک نوع رامنِ تانکوتسو است که در ظاهر ریزه میزه بهنظر میرسد اما در حجم و اندازهی محتوا، روی بزرگترین پیتزاها و خورشتها (بخوانید: بازیهای بلاک باستری AAA) را کم میکند.
در سال 2013، پس از ورشکستگی کمپانی ناباراندو (Nabārando)، همه میپنداشتند که دیگر فرانچایز Rune Factory (به کانا: ルーンファクトリ) برای همیشه مرده است. خوشبختانه، کمپانی جدیدی به اسم ماروِلِس (Marvelous) حق انتشار ناباراندو را خریداری و بسیاری از کارمندان و تولیدکنندگان کمپانی را استخدام کرد.
سال گذشته، نینتندو و مارولس با دو سورپرایز مهم به این فرانچایز فراموش شده جان دادند: اولی، معرفی ریمسترِ بازی Rune Factory 4 با تایتل Special برای نینتندو سوئیچ و دومی، معرفی دنبالهی مورد انتظار این عنوان، Rune Factory 5.
اولین سورپرایز مارولس و نینتندو چند روز پیش بهصورت رسمی عرضه شد و من سعادت آن را داشتم تا نسخهی منتقدین را بازی کنم. این مطلب را به نحوی نوشتهام تا هم مناسب کسانی باشد که برای اولین بار اسم Rune Factory را شنیدهاند، هم مناسب کسانی که سالهاست منتظر نسخهی پنجم نشستهاند و دو دل هستند که آیا این نسخهی ریمستر ارزش خریدن دارد.
اما بازی Rune Factory 4 Special (از اینجا به بعد برای راحتی، RF4S مینویسم) چه نوع عنوانی است؟ قرار دادن بازیها -کلاً آثار فرهنگی و سرگرمی- در ژانرهای مشخص کار آسانی نیست. این موضوع خصوصاً درمورد RF4S صدق میکند. ژانر فارمینگ؟ سیمیولیشن؟ آرپیجی؟ ویژوال ناول؟ RF4S را میتوان در همهی این ژانرها قرار داد اما حقیقتاً هیچکدام تصویری صحیح از بازی ارائه نمیدهند.
اگر قرار بود ژانری برای RF4S انتخاب کنم، مینوشتم: مشق نوشتن! هستهی اصلی RF4S در مدیریت زمان است. شما هر روز صبح از خواب بیدار میشوید و باید قبل از غروب خورشید، مجموعهای از کارهای مهمی که بهتان محول شده را انجام دهید. یک جورهایی شبیه به Harvest Moon یا Animal Crossing؛ اما با این تفاوت عمده که هدفتان صرفاً لذت بردن از زندگی روستایی نیست، بلکه به اتمام رساندن اهداف کوچکی است که هرکدام شما را قویتر و با تجربهتر میسازند.
خلاصه اینکه RF4S یک بازی ۵۰-۶۰ ساعته است دربارهی تمام کردنِ مشقهایتان سر موقع. البته که برخلاف زندگی واقعی، تمام کردنِ مشقها در RF4S نه تنها بسیار لذتبخش و مفرح هستند، بلکه بعد از دو سه ساعت، میفهمید که تا چه حد میتوانند اعتیاداور باشند!
شاید از خود بپرسید چه چیزی RF4S را منحصر بهفرد میکند؟ یا چرا باید RF4S را بازی کنیم؟در RF4S شما نقش شاهدخت (یا شاهزاده) جوانی را برعهده دارید که حافظهاش را از دست داده و باید به زندگی در دهکدهای کوچک، در کنارِ شخصیتهای خوشگل انیمهای عادت کند.
اینجاست که رامنِ تانکوتسو وارد عمل میشود. سراسر بازی تقریباَ در همین دهکدهی کوچک میگذرد، اما میزان فعالیتها، مأموریتها، دانجنها، و بهطور کلی محتوایی که میتوانید با آنها سرگرم شوید، به حدی زیاد است که زمین گذاشتنِ بازی را بسیار سخت میکند.
در ابتدا بیاید نگاهی بیاندازیم به اهالی زیبای دهکده که با دستان هنرمند میناکو ایواساکی طراحی شدهاند. شخصیتهای بازی با قالبی مشابه به ویژوال ناول با شما گفت و گو میکنند و مانند بازیهای پرسونا یا فایر امبلم، میتوانید با هدیه دادن، وقت گذراندن یا ابراز محبت کردن به آنها، درجهی صمیمیت خود را با تک تکشان بالا ببرید. (لازم به ذکر است که امکان ازدواج کردن و بچهدار شدن نیز با شخصیتها وجود دارد!)
هر یک از شخصیتها بر اساس شغل و مسئولیتهایی که به گردن دارد در طول هفته به فعالیتهای متعدد میپردازد. با یادگیری برنامههای زمانی اهالی دهکده، این حس به شما منتقل میشود که دهکدهی RF4S زنده است و نفس میکشد. برای مثال اگر برای خرید مواد غذایی برنامه دارید، باید با فروشندهی مد نظر برنامهتان را تنظیم کنید، یا اگر میخواهید با فلان شخصیت صحبت کنید باید حواستان باشد که در این ساعت معمولاً درحال نگهبانی است.
نگران تکراری شدن نیز نباشید چراکه شخصیتها تقریباً هر روز حرف جدیدی برای گفتن دارند و کم پیش میآید که حس کنید با رباتی بیروح و بیمغز روبرو هستید که همواره یک خط دیالوگ را تکرار میکند.
با تمام این اوصاف، دو نکتهای وجود دارند که ممکن است منجر به تصنعی شدن این تجربهی شیرین شوند: 1 – تعداد زیادی از شخصیتها بر مبنای تروپهای عرف انیمهای نوشته شدهاند. یعنی اگر با کلیشههای مانگاها، انیمهها و ویژوال ناولها آشنا باشید، از همان ابتدا سر و تهِ پرسونالیتی و مسیری که یک شخصیت طی میکند را به درستی حدس میزنید. 2 – شخصیتهای بازی تغییری در طول داستان نمیکنند و بعد از ۵۰-۶۰ ساعت، همانهایی هستند که در دقیقهی اول ملاقاتشان کردید.
شخصیتهای بازی علاوه بر اینکه هرکدام زندگی خودشان را دارند – همانطور که بالاتر اشاره کردم – به شما مآموریتهایی محول میکنند. این مأموریتها را میتوان به دو بخش «داخل دهکده» و «داخل دانجِن» تقسیم کرد.
در داخل دهکده، فعالیتهای شما عموماً حول محور مزرعهی کوچکی میچرخد که مسئولیتش را به گردن گرفتهاید. مانند خیلی از بازیهای فارمینگ باید روزانه به مزرعه و محصولاتی که درحال کشت هستید، رسیدگی کنید. علاوه بر مزرعه، فعالیتهای اعتیادآور دیگری نظیر ماهیگیری نیز وجود دارند که تا مدت مشغولتان میکنند.
عنصری که به تمام این اعمال ملالتآور هیجان میبخشد، اکسپیهایی هستند که هنگامِ انجامشان کسب میکنید. از شخم زدن، غذا جمع کردن گرفته تا حتی راه رفتن! RF4S به تک تک کارهای شما جایزه میدهد و این عمر باعث میشود هرگز از انجام کاری پشیمان نشوید و فکر نکنید که فلان روز (در داخل بازی) را تلف کردهاید.
این سیستم در بخشهایی که خارج از دهکده میگذرند نیز وجود دارد. وقتی از دهکده خارج میشوید، وارد دانجنهای خطرناک (یا بسیار راحت اگر سطح سختی را بالا انتخاب نکنید) میشوید که مملو هستند از هیولاهای رنگارنگ، با اشکال و شمایل متعدد. دوست ندارم همهی بخشهای بازی را اسپویل کنم اما فکر میکنم جالب باشد که اشاره کنم، هیولاهای بازی میتوانند رام شوند و از آنها در مزرعه استفاده شود!
سیستم مبارزه و دانجنگردی RF4S ساده و بهقولی Old-fashioned است. اگر با ARPGهای ایزومِتریک کلاسیک مثل Chrono Trigger یا Secret of Mana آشنایی دارید، از همان ثانیهی اول که وارد دانجن شوید میدانید که چهطور باید هیولاها را نیست و نابود کنید. بعد از ۲۰-۳۰ ساعت، اهالی دهکده را نیز میتوانید بهعنوان یار با خود همراه کنید.
البته که جذابیت RF4S به هیچ وجه در مبارزاتش خلاصه نمیشود، بلکه در همبستگی هنرمندانهی بین مبارزات و زندگی روستایی نهفته است. برای مثال شما قصد دارید فلان هیولای قدرتمندی را اسیر کنید که هربار شکستتان میدهد. برای اینکار نیاز به زره بهخصوصی دارید که فقط با کِشت و برداشت محصولات مشخصی ساخته میشود. حالا، برای بهدست آوردن مواد اولیه باید یکی از بخشهای دانجن را زیر و رو کرده باشید! درواقع به همان رامنِ تانکوتسو برمیگردیم. بازی RF4S جزئیات زیادی دارد اما چیزی که آن را زیبا و دلنشین میکند، هارمونیِ بین این جزئیات و پیوستگیشان است. لحظهای وجود ندارد که در هنگام بازی کردن RF4S فکر کنید تلف شده.
قبل از هیجان زده شدن نباید فراموش کرد که RF4S ریمسترِ عنوانی است که سال 2012 برای 3DS عرضه شد! گرچه فریمریت و رزولوشنِ بازی افزایش پیدا کردهاند، اما گرافیک بلاکی و قدیمی RF4 تغییری نکرده است. ضعف گرافیکی بازی خصوصاً زمانی خودش را نشان میدهد که سوئیچ را به تلویزیون متصل میکنید.
رابط کاربری بازی نیز برای نینتندو سوئیچ طراحی نشده و بخشهایی که در بازیهای مدرن، آسان هستند و با یک کلیک ساده میتوان حلشان کرد (مثل تعویض اسلحه)، در RF4S تبدیل به امری آزاردهنده میشوند.
بخشهای جدیدی که به بازی اضافه شدهاند – مانند دوبلهی ژاپنی و تعدادی مینیگیم جدید – نیز نمیتوانند RF4S را تبدیل به عنوانی کنند که طرفداران قدیمی بخواهند دوباره سراغش را بگیرند.
بازبینی تصویری:
مزرعهی کوچکی که در اختیارتان قرار خواهد گرفت.
شخصیتهای زیبا و رنگارنگ بازی که توسط خانم ایواساکی طراحی شدهاند.
گرافیک قدیمی بازی خودش را زمانی نشان میدهد که سوئیچ به تلویزیون متصل است.
نکات مثبت:
مینیگیمهای اعتیادآور.
مدیریت زمان و سیستم تقویم بازی.
همبستگی بخش مزرعه داری و دانجنگردی.
شخصیتهای رنگارنگ و زیبا که همیشه حرفی برای گفتن دارند.
نکات منفی:
گرافیک قدیمی و کهنه.
رابط کاربری.
تروپهای انیمهای.
ایجاد نکردن انگیزهی کافی برای کسانی که قبلاً بازی را انجام دادهاند.
سخن آخر: بازی Rune Factory 4 Special عنوانی منحصربهفرد و تجربهای ناب است که حقیقتاً نمیتوانید جای دیگر تجربهاش کنید. انتشار مجدد آن روی نینتندو سوئیچ نیز امری بسیار خوشایند است چرا که این فرصت را به کسانی میدهد که پیشتر قادر به تجربهی بازی نبودند و من حتمآً آن را به افرادی پیشنهاد میکنم که برای اولین بار با این فرانچایز آشنا شدهاند. با این وجود، ریمسترِ بازی انگیزهی کافی برای طرفدارانی ایجاد نمیکند که در گذشته ساعتهای متمادی Rune Factory 4 را بازی کردهاند.
Verdict
Rune Factory 4 Special is a unique game which provides an experience that you cannot get from anywhere else. It’s great that Marvelous brought back the game on Nintendo Switch, because this gives many people who weren’t able to play it before, the chance of playing it. I highly recommend this game for the newcomers who want to know what the whole fuss is about. However, I don’t think this remaster adds much to the experience for those who have already spent hours on Rune Factory 4
Final Score: 8 out of 10