فیلم A Ghost Story تلنگری برای توجه به تاریخمندی بشر

فیلم داستان یک روح « A Ghost Story» محصول سال ۲۰۱۷ است که با بودجه ای ۱۰۰ هزار دلاری کار خود را آغاز کرد و توانست فروشی ۱.۹ میلیون دلاری از بلیط فروشی بدست آورد. نویسنده و کارگردان این فیلم که اگر کم حوصله باشید ممکن است در همان ابتدا آن را متوقف کنید و سراغ فیلمی دیگر بروید، دیوید لاوری David Lowery است.

درباره David Lowery

دیوید لاوری فیلم های دیگری هم ساخته که میتوان از Ain’t Them Bodies Saints محصول سال ۲۰۱۳ و Pete’s Dragon محصول سال ۲۰۱۶ به عنوان بهترین فیلم های این کارگردان و فیلمساز آمریکایی نام برد. David Lowery معمولا سعی دارد در فیلم هایش به جنبه های متفاوتی از بشر بپردازد و ذات متفاوت بشریت را به رخ بکشد.

این کارگردان ۳۸ ساله که بزرگترین فرزند خانواده خود است و در Milwaukee, Wisconsin به دنیا آمده است، اولین فیلم خود را در ۱۹ سالگی ساخت که Lullaby نام داشت؛ البته او هرگز این فیلم را به کسی نشان نداده است. اما در سال ۲۰۰۹ بود که Lowery با فیلم خود به نام St. Nick توانست اولین موفقیت خود در زمینه کارگردانی را بدست آورد. این فیلم که داستان دو کودک در حال فرار است، توانست جایزه Texas Filmmaker Award را در سال ۲۰۰۹ از آن خود کند.

محور اساسی این نوشته در مورد فیلم A Ghost Story

از ابعاد دیگر کاری و شخصیتی این کارگردان که بگذریم، به فیلم مورد نظر این نوشته به نام داستان یک روح « A Ghost Story» میرسیم که باز هم در آن پرداختن به ذات متفاوت بشری را میتوان دید. گذشته از اینکه این فیلم در تلاش برای انتقال چه مفاهیم و موضوعاتی است، نقطه تمرکز نویسنده در این نوشته بر وجه تاریخیت (historicity) بشر است که به نظر میرسد نقطه کانونی این فیلم باشد.

قبل از اینکه به چگونگی پرداختن این فیلم به این نکته بسیار مهم برسیم، لازم است توضیح کوتاهی در مورد وجه تاریخیت (historicity) بشر بدهیم. اول از همه باید توجه داشته باشیم که تاریخیت (historicity) با تاریخ گرایی (historicism) تفاوت مهم و اساسی دارد و ما نباید این دو را یکی در نظر بگیریم.

تاریخیت یا حیث تاریخی

حیوان انسان تنها حیوان تاریخمند است؛ این تاریخمند بودن بدین معناست که در طی ظهور و بروزش در این جهان و با گذر زمان، ویژگی هایی را کسب کرده و آنها را تبدیل به نحوه وجود خود نموده است. به زبانی دیگر، انسان دارای سنت است و بدون تاریخ، گویی دیگر انسان نیست. به حیوانات دیگر نگاه کنیم، مثلا گربه ها تاریخ ندارند، آنها توسط فرهنگ تاریخی در جهان خود ظهور نمیکنند؛ البته این مثال برای ارزشگذاری نیست و اصلا نحوه زیست هیچ موجودی قابل ارزشگذاری نیست.

به زبانی دیگر، تاریخیت یا حیث تاریخی یکی از بنیادی‌ترین اوصاف نحوه هستی انسان است. از نظر برخی فیلسوفان، آدمی از نحوه هستی‌ای برخوردار است که خاص خود اوست و هیچ موجودی غیر از انسان واجد این نحوه هستی خاص نیست. این نحوه هستی خاص، در زبان فارسی جان، در زبان افلاطون روح، در زبان کانت قوه خیال استعلایی، در زبان کی‌یرکگور، اگزیستانس و در زبان هایدگر، دازاین نامیده می‌شود.

انسان یگانه موجودی است که تاریخی است و در خصوص هر موجود دیگری که سخن از تاریخ می‌رود (مثل تاریخ جنگل‌ها، تاریخ آتشفشان‌ها، تاریخ زمین و …) در واقع این انسان است که به آنها تاریخ بخشی می‌کند. هیچ موجودی غیر از انسان، تاریخ در معنای دقیق کلمه ندارد. نحوه هستی آدمی، بالذات تاریخی است.

تفاوت تاریخ گرایی و تاریخیت

تاریخ گرایی تفاوت مهمی با تاریخیت دارد که ما باید به آن دقت کنیم. از تعاریف متعدد پیرامون تاریخ گرایی که بگذریم، تاریخ گرایی به معنای نگاه تاریخی به موضوعات است و میتوان گفت که یک چشم انداز در میان چشم اندازهای متعدد دیگر به جهان و نحوه هستی ما در این جهان میباشد. تاریخ گرایی در کلیت خود مشکلی ندارد، اما آنجایی که بخواهد به تنها چشم انداز ما به جهان تبدیل شود، میتواند بسیار آسیب زننده باشد.

ظهور تاریخمندی بشر در فیلم

تمامی این نکات را گفتیم تا به داستان یک روح برسیم. به نظر میرسد در این فیلم، کارگردان به تاریخیت یا حیث تاریخی بشر توجه ویژه ای دارد. اصلا به نوعی میتوان گفت که David Lowery میخواهد تلنگر سختی به ما بزند که به یاد داشته باشیم انسان موجودی تاریخمند است.

اگر فیلم را ببینید، متوجه خواهید شد که این فیلم چه زبان ساده ای دارد. ایده پرداز از نماد های مختلف به صورت خیلی آشکار استفاده میکند و با این کار میکوشد تا توجه مخاطب را تنها به موضوعات مورد بحث خود جلب کند. کیسی افلک (Casey Affleck) که نقش روح را بازی میکند، تنها یک نماد است، نمادی از «بشر به دنبال ذات خویش»! شاید از سویی دیگر بتوان رونی مارا (Rooney Mara) را که نقش همسر افلک را بازی میکند انسانی دانست که تاریخمندی خود را فراموش کرده و در گیر و داری سخت دوباره متوجه آن میشود. البته باید مواظب باشیم خود ما اسیر ارزشگذاری ها نشویم و در یک چهارچوب ارزشگذارانه، افراد را طبقه بندی نکنیم.

کیسی افلک در مراسم اسکار

نقش مهم موسیقی

گذشته از اینها، شما میتوانید در فیلم داستان یک روح « A Ghost Story»، جذابیت های مختلفی را پیدا کنید، زیرا فیلم به موضوعات مختلفی میپردازد که شاید موضوع محوری آن «تاریخ انسان» باشد. شاید بتوان با اطمینان زیاد از موسیقی این فیلم به عنوان یکی از اصلی ترین جذابیت هایش نام برد. نقش موسیقی در این فیلم بسیار برجسته میباشد و زیبایی خاصی به فیلم داده است.

رونی مارا در فیلم «داستان یک روح»

انتخاب آهنگ برای فیلم بسیار خوب است و در مقاطع مختلف فیلم، تاثیر زیادی بر بیننده میگذارد. هنرمند خالق موسیقی این فیلم Daniel Hart است که ۱۲ آهنگ را درقالب یک آلبوم برای این فیلم در تاریخ ۷ جولای سال ۲۰۱۷ عرضه کرده است. پیشنهاد میکنم حتما بعضی از آهنگ های این فیلم را گوش کنید.

در پایان باید از شما بخواهم که اگر سراغ دیدن فیلم رفتید، لطفا اندکی حوصله کنید و تا پایان به تماشای اش بنشینید. در دنیای امروز، اندکی اندیشیدن به وضع وجودی بشر شاید بتواند برای دست یافتن به بودگانگی بهتری به آن کمک کند؛ و این فیلم میتواند دریچه ای جدید برای اندیشیدن به وضع انسان باشد.

نوشته فیلم A Ghost Story تلنگری برای توجه به تاریخمندی بشر اولین بار در فیلیکسا. پدیدار شد.