پیش‌نمایش اختصاصی بازی Port Royal 4
"به قلم رضا دمیرچی"
این پیش‌نمایش براساس نسخه ارسالی سازندگان برای سایت پردیس‌گیم نوشته شده است.
دریای کارائیب، اواسط قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی و شروع دورانی جدید برای قاره تازه کشف شده؛ این توضیحات مختصر برای سناریوی آغازین یک بازی می‌تواند هر فردی را مجذوب خود کند. اگر این مورد را نیز اضافه کنیم که سبک این بازی استراتژیک اقتصاد محور هست، انتظارات را برایمان دو چندان خواهد کرد؛ انتظاراتی که بازی جدید استدیو Gaming Minds یعنی Port Royale 4 در ما ایجاد کرده و باید دید که آیا می‌تواند با موفقیت آن‌ها را برآورده کند یا خیر. با ما همراه باشید تا نگاهی مختصر به نسخه مخصوص پیش‌نمایش این بازی که ناشر آن یعنی شرکت Kalypso Media در اختیار ما قرار داده، داشته باشیم.
چند سالی هست که سبک استراتژی اقتصاد محور که گاهی به آن شبیه ساز اقتصاد هم گفته می‌شود، در حال رواج یافتن است و شاید یکی از دلیل آن را موفقیت چشمگیر و گیم‌پلی بسیار جذاب سری Anno و Tropico دانست. البته این نکته را باید ذکر کنیم که استراتژیک اقتصاد محور، سبک جدید نیست و ریشه‌های آن به اواخر دهه ۹۰ میلادی (دهه ۷۰ شمسی) باز می‌گردد و سری بازی‌های Port Royale هم جزو یکی از موارد ریشه‌دار در این سبک هست که نسخه‌‌های اولیه آن در سال ۲۰۰۲ و سپس ۲۰۰۴، توانست با نوآوری‌های جذاب ارائه شده خود را مطرح کند. این بازی بعد از یک غیبت طولانی در سال ۲۰۱۲ با نسخه سوم بازگشت و یک شکست کامل برای سری ایجاد کرد. حال پس از ۸ سال شاهد حضور نسخه جدیدی از این سری هستیم.
در منوی شاهد 3 بخش آموزشی، داستانی و حالت آزاد هستیم. بخش آموزشی دارای زیر بخش‌های متعدد اما مهمی هست که بهتر است برای شروع بازی آن‌ها را گذرانده باشید. در بخش داستانی بازی شاهد وجود چندین روایت از امپراتوری‌های حاضر در اروپای قرن ۱۶ میلادی هستیم، اما در نسخه بتای فعلی تنها امکان دسترسی به امپراتوری اسپانیا وجود دارد. اسپانیا در این دوران به عنوان قدرتمندترین و وسیع‌ترین حکومت اروپا معروف شده بود؛ به طوری که به دلیل وسعت بالا، از آن به عنوان امپراتوری بدون غروب یاد شده است. با توسعه هر چه بیشتر این حکومت، نیاز به سرزمین‌ها و منابع جدید حس می‌شد و برای اینکار چه جایی بهتر از قاره تازه کشف شده آمریکا و به خصوص ناحیه تجاری کارائیب؟
شما به عنوان یکی از افراد با نفوذ و دارای سرمایه به این منطقه وارد می‌شود و به کمک فرماندار مرکزی اسپانیا در کارائیب مراحل پیشرفت خود را گذرانده تا با یکی از افراد قدرتمند در منطقه تبدیل شوید. برای شروع بازی می‌توانید از بین چندین کارکتری که در کار خود خبره هستند، یکی را انتخاب کنید. این کارکترها با توجه به تخصص خود شرایطی را برای شروع مشخص می‌کنند. برای مثال اگر کارکتر تاجر را انتخاب کنید علاوه بر به دست آوردن امکاناتی که برای تجارت راحت‌تر نیاز خواهید داشت، می‌توانید در زمان جنگ با دشمنان خود هم به راحتی تجارت کنید. یا با انتخاب کاپیتان جنگی احتمال پیروزی در نبردها برای شما بیشتر خواهد. ما در این بازی کارکتر تاجر را انتخاب کردیم.
پس از ورود به محیط بازی و آشنایی با فرماندار کل، به شما مأموریت‌هایی محول می‌شود که با انجام آن‌ها، کم‌کم مشکلاتی را احساس خواهید کرد. اولین حس نامطلوبی که به بازیکن منتقل می‌شود عدم وجود داستانی مشخص در بازی است و با توجه به این که در مدت بازی تنها شاهد ۱ یا ۲ کارکتر هستیم، احساس تنهایی در دنیای بازی هم بازخورد منفی ایجاد شده را تقویت می‌کند. زمانی اوضاع بدتر می‌شود که تنها کارکتر مهم بازی هم صرفاً جهت محول کردن و یا دریافت مأموریت‌ها نزد شما می‌آید و عملاً خبری از داستان هیجان انگیز و چالشی نیستیم.
اما این تمام ماجرا نیست! زمانی که در حال دریافت این بازخورد هستید، احساس عدم پایداری در اقتصاد و ضرر و زیانی که در روند بازی به شما متحمل می‌شود بیشتر شما را نگران خواهد کرد. اما مشکل از کجاست؟ با یک بازبینی مجدد از روند امور انجام شده و آموزش‌های اولیه متوجه خواهید شد که مأموریت‌های محول شده به شما تناسب خاصی با نحوه بقا در این عنوان را ندارد؛ در حالی که اغلب بازی‌های این سبکی در مأموریت‌های اولیه تا حدودی نحوه بقا و نکات مهم را به شما منتقل خواهند کرد. این امر احساس تنهایی و رها شدن در بازی را بیش از پیش به شما منتقل خواهد کرد. به طور کلی موارد ذکر شده باعث می‌شود تا در همان ابتدای راه بازخوردی به شدت منفی به شما منتقل شود. با توجه به این موضوع به نظر می‌رسد تیم سازنده نیاز به یک بازنگری بسیاز بزرگ در این بخش را دارند، در غیر اینصورت اگر مشکل دیگر در بازی نباشد باعث خواهد شد تا حداکثر با یک بازی کاملا معمولی و نه چندان جذاب رو به رو باشیم.
با وجود اینکه داستان جزو اساسی بخش تک نفره هر بازی محسوب می‌گردد، اما نباید عنصر گیم‌پلی را دست کم گرفت؛ چراکه در صورت جذابیت کافی در این بخش امکان پوشش دادن بخش‌های زیادی از ضعف‌ها از جمله داستان نامناسب را خواهد داشت. شاید بتوان گفت که بخش عمده‌ای از جذابیت‌های گیم‌پلی بازی‌های استراتژی توسعه شهری معمولاً به ساختمانهای تولیدی و ارتباط آن با سایر اجزای بازی است. در این رابطه Port Royale 4 بد عمل نکرده اما تا تا نقطه ایده آل فاصله دارد. به طور کلی ساختمانها به ۲ بخش شهری و تولیدی دسته بندی شده‌اند. ساختمانهای شهری از خانه، بازار، کلیسا و … تشکیل شده‌اند که سبب بهبود شرایط زندگی خانواده‌های ساکن شهر شما می‌شود. ساختمانهای تولیدی نیز متشکل از باغ‌های مختلف نظیر میوه، مزارع نظیر تنباکو و کارگاه‌های تولیدی مانند تولید پارچه است. نحوه چینش ساختمانها در بازی مهم است زیرا امکان اثر گذاری بر یکدیگر را دارند. برای مثال ایجاد ساختمانهای تولیدی به خصوص مزارع یک امتیاز منفی بر خانه‌های مسکونی اطراف خود دارد و در عوض نزدیکی بازار یا کلیسا امتیازی مثبت محسوب شده و این امتیازات در رضایت مردم موثر خواهند بود. توجه به چنین مواردی باعث جذابیت و رضایت مخاطب از بازی می‌شود اما با این حال گیم‌پلی خالی از ایراد نیست!
با وجود خشکی‌های بسیار بزرگ در بازی، هر شهر دارای فضای محدودی است. این مسئله در ادامه روند بازی مشکلاتی را به وجود آورده و عملا امکان پیشرفت و ارتقاء—به خصوص در شهر—اصلی میسر نخواهد بود. همچنین هر شهر حداکثر امکان راه اندازی ۷ کسب و کار را دارد که مجدداً در روند بازی محدودیت ایجاد کرده و بازیکن را با دردسر مواجه خواهد کرد. البته این محدودیت از جهاتی بد نیست، زیرا روند و اساس تجارت را متعادل نگاه می‌دارد و از اَبَر تولیدی شدن شهرها که منجر به فروش مطلق می‌شود، جلوگیری می‌کند. با این حال محدودیت‌های موجود کمی آزار دهنده هستند.
از دیگر مواردی که جای خالی آن به شدت حس می شود عدم امکان چیدمان مجدد ساختمانها (چه به صورت رایگان و چه با هزینه اندک) است. این ویژگی که در اغلب بازی‌های استراتژیک با سبکی مشابه مشاهده دیده می‌شود یکی از مهم‌ترین عناصر جهت بهبود رضایت‌مندی مردم شهر است؛ زیرا در اوایل بازی یا به دلیل عدم آشنایی یا به دلیل افزایش برخی ویژگی‌های مثبت، ممکن است طی توسعه شهر، نارضایتی مردم افزایش یابد و تنها راه حل این مشکل چیدمان مجدد ساختمانها و شهرسازی اصولی است. در Port Royale 4 تنها راه چینش مجدد ساختمانها تخریب و ساخت مجدد آن‌هاست که ضرری هنگفت و گاه جبران ناپذیر به اقتصاد شما در پی دارد و تنها راه آن شروع مجدد بازی است! خوشبختانه هنوز در فاز بتای این بازی قرار داریم و اگر توسعه دهندگان بازی به بازخوردها توجه داشته باشند این ویژگی به سادگی قابل پیاده سازی خواهد بود.
اما یکی از بخش‌های جذابی که در بازی‌های استراتژیک وجود دارد، بخش مبارزات هست و با توجه به حال و هوای دریای کارائیب قرن شانزدهم، مبارزات دریایی قابل انتظار هست. شما می‌توانید به روش‌هاش مختلفی وارد مبارزات شوید. یکی از راه‌های بسیار جذاب تبدیل شدن به دزد دریایی است که به سادگی با تغییر پرچم کشتی‌های خود می‌توانید شروع به دستبرد زدن به کاروان‌های تجاری کرده و پس از مبارزه به غارت آن‌ها بپردازید. البته نباید فراموش کرد که این کار به شهرت شما در شهر مرکزی لطمه خواهد زد اما در مقابل منابع زیادی را به دست خواهید آورد. ۲ روش دیگر یعنی مبارزه با دزدان دریایی و یا سایر دشمنان نیز باعث افزایش شهرت شما خواهد شد. مبارزات دریایی در این بازی وابسته به قدرت کشتی‌ها و همچنین تعداد افراد حاضر در کشتی است. هر چه کشتی قدرتمندتر و تعداد افراد بیشتری داشته باشید احتمال پیروزی شما بیشتر است. البته در کنار این موارد داشتن استراتژی حمله هم بسیار با اهمیت هست، زیرا شما باید در یک مبارزه نوبتی با کشتی‌های دشمن مواجه شده و حداکثر آسیب را به آن وارد کنید تا بتوانید به پیروزی قطعی دست پیدا کنید. به طور کلی مبارزات در Port Royale 4 به دلیل نیاز به طرح و برنامه ریزی هیجان انگیز و بسیار خوب طراحی شده و از نقاط قوت بازی محسوب می‌شود.
از دیگر نقاط قوت بازی که می‌توان به آن اشاره کرد گرافیک چشم نواز بازی است. هر چند بیشتر نقاط نقشه را آب تشکیل داده اما با این حال جزیره‌ها با دقت قابل قبول در پوشش گیاهی و پدیده‌های طبیعی مانند کوهستان و آبشار و … پوشیده شده‌اند؛ همچنین در شهرها طراحی ساختمانها و مزارع به خوبی انجام گرفته و شاهد پویایی مردم در آن‌ها هستیم. یکی از دیدنی‌ترین صحنه‌هایی که در بازی می‌توان مشاهده کرد هنگام غروب آفتاب است که همه جا در قالب رنگی از نارنجی فرو رفته و حس خوشایندی را به بازیکن منقل می‌کند. البته با این حال این بخش هم عاری از مشکل نیست برای مثال با وجود زمان غروب هیچ ساعتی از شب و تاریکی آن و از همه مهمتر شهری که با نور چراغ‌ها در دل شب خودنمایی می‌کند نیستیم. این مسئله زمانی به مشکل تبدیل می‌شود که ما خود را در انتهای نسل هشتم می‌بینیم و برای تکنولوژی‌های موجود در زمان حال چنین خلائی جای تعجب دارد.
در نهایت با توجه به اینکه بازی‌های استراتژیک زمان نسبتا زیادی را از بازیکنان طلب می‌کنند موسیقی‌های متن متنوع، متناسب و جذاب که باعث خستگی بازیکن نشود امری مهم به شمار می‌رود. متأسفانه باید گفت که در این زمینه هم Port Royale 4 باز هم دچار تقص است. در تمام روند بازی شما با تعداد بسیار محدودی از موسیقی (در حد ۳ یا ۴) طرف هستید که برخی از آن‌ها اصلا جالب نیستن و بجای احساس نشاط و تشویق برای ادامه بازی، احساس خستگی را منتقل می‌کنند. به شخصه برخی اوقات احساس می‌کردم که باید بازی را بسته و به امور دیگری بپردازم. استفاده از موسیقی‌هایی جذاب‌تر و بهتر در روند این بازی کمک می‌کرد که حداقل بتوان بازی را در حد متوسط توصیف کرد ولی این ضعف در کنار سایر موارد باعث شده تا بگویم با عنوان ضعیفی طرف هستیم.
در حالی که نسخه جدید بازی Port Royal پس از غیبتی 8 ساله وارد عرصه رقابت می‌شود که رقبای آن مانند سری Anno و یا حتی Tropico که ناشر آن خود Kalypso Media است میزان انتظارات را از این سبک بسیار بالا برده‌اند و با توجه به شکستی که نسخه قبلی این بازی داشت طرفداران به شدت منتظر بازگشتی شکوه‌مند هستند. اما ظاهرا تا به اینجای کار استدیو Gaming Minds چندان به این انتظارات واقف نشده‌اند و مسیری مشابه با نسخه قبل را در پیش گرفته‌اند؛ اما با ین حال برای قضاوت نهایی بسیار زود است زیرا حداقل ۵ الی ۶ ماه تا زمان انتشار نسخه نهایی فاصله داریم و در این مدت توسعه دهنده اگر به بازخوردها توجه کافی و یک باز بینی ریشه‌ای در ساخته خود داشته باشد همچنان جای امیدواری هست تا زمان انتشار با یک عنوانی جذاب و حتی ناب مواجه باشیم.