نقد و بررسی بازی DOOM Eternal
"به قلم علیرضا رزمجویی"
این نقد براساس نسخه ارسالی سازندگان برای سایت پردیس‌گیم نوشته شده است.
مهاجمانه مبارزه کن، همیشه در حال حرکت باش و از ابزار سلاخی خود به بهترین شکل ممکن بهره بگیر؛ این دشمنان هستند که باید از تو بترسند. اگر فرمول DOOM را خوب بشناسید، استدیوی id Software نیز شما را به عنوان مصرف‌کننده‌ی آن، به خوبی می‌شناسد.
نسل جدید توسعه‌دهندگانِ استدیوی باقدمت و پرافتخار id Software، با عرضه‌ی DOOM 2016 که می‌توان گفت یکی از غافل‌گیری‌های دلنشین نسل هشتم محسوب می‌شود، نشان دادند تعریف جدید و در عین حال آشنایی برای سری DOOM دارند و مصمم هستند که این سری را دوباره به اوج خود بازگردانند. حال پس از ۴ سال، DOOM Eternal برای نشان دادن پتانسیل کامل آن فرمول، تمام موانع را با خشمی کنترل شده کنار می‌زند تا تجربه‌ای برای طرفداران این سری فراهم کند که سالها رویای آن را داشتند.
بارها شنیده‌ایم که DOOM یک شوتر خشن و مهاجمانه است که نیازی به فکر کردن ندارد و فقط و فقط به لذت تکه تکه کردن شیاطین با اسلحه‌های جذاب، محدود می‌شود. این می‌تواند گزاره‌ای درست باشد اما در عین حال می‌تواند باعث نادیده گرفتن شدن این حقیقت شود که DOOM Eternal دارای یکی از هوشمندانه‌ترین سیستمهای گیمپلی است.
برای متولد شدن یک تجربه‌ی گیمپلی که به سادگی در ذهن مخاطب می‌نشیند، پس از مدتی به ناخودآگاه نفوذ کرده و بدون مکث و تفکر لذت خالص مبارزه با شیاطین را القا می‌کند، سیستمهای نسبتاً پیچیده و بی‌نقصی باید تعبیه شوند. این شوتر اول شخص که هنوز هم از DNA افسانه‌ای نسخه‌های کلاسیک بهره‌مند است، دارای فرمول پخته‌ای است که تمام اجزایش با هم در ارتباط هستند.
در اختیار گرفتن کنترل DOOM Slayer که حالا مجهز و قدرتمندتر از همیشه است و روبه‌رو شدن با شیاطینی که وحشی و متنوع‌تر از همیشه هستند، نیازمندِ نظم و کارایی ۱۰۰ درصدی سیستم گیمپلی است. بنابراین تمام اسلحه‌ها وظیفه‌ی منحصربه‌فرد خود را دارند و هر دشمنی از نقاط ضعف و قدرت خاصی بهره‌مند است که باعث می‌شود تمام ابزارِ در اختیار شما و همینطور دشمنان، شخصیتِ قابل تمایز خاصی برای خود داشته باشند. این باعث می‌شود در حین گیم‌پلیِ سریع بازی، به راحتی آنها را تشخیص داده و استراتژی مناسب را بدون درنگ به کار بگیرید. از تمام امکاناتی که در بازی در اختیار گذاشته می‌شود باید به صورت استراتژیک استفاده کنید. برای دریافت گلوله، باید با اره برقی دشمنان را به چند قسمت تقسیم کنید، برای پر کردن نوار سلامتی باید به سراغ Glory Killهایی که از انیمیشن‌های متنوع‌تر و چشم‌نوازتر بهره‌مند هستند، بروید و همینطور برای دریافت زره از Flame Belch که دشمنان را به آتش می‌کشد استفاده کنید تا در مبارزات نزدیک موفق‌تر عمل کنید.
ترفند بسیار هوشمندانه‌ای که سازندگان در طراحی گان‌پلی و مبارزات این نسخه به کار گرفته‌اند، مجبورتان می‌کند از تمام امکانات استفاده کنید و خود را تنها با یک اسلحه و یک شیوه‌ی تکراری مبارزه به دامِ ملال و تکرار نیاندازید. در واقع باید همه چرخ‌دنده‌های بازی در حال چرخش باشند تا آن محصول ناب نهایی تولید شود و به همین دلیل، گیمپلی این نسخه چالش‌برانگیزتر اما از طرفی دیگر رضایت‌بخش‌تر از نسخه‌های گذشته‌ی سری DOOM است؛ مانند شطرنجی سرعتی که مداوماً باید مهمات خود و همینطور وضعیت حریف را ارزیابی کنید و سریعاً تصمیم خود را برای حرکت بعدی بگیرید.
نمونه‌ای از این پویایی و استراتژی در گیمپلی را می‌توان در مقابله با Arachnotron دید؛ دشمنی با ساختار عنکبوتی که از تیربار نابودگری در بالای سر خود بهره‌مند است و به راحتی می‌تواند از راه دور DOOM Slayer را مورد هدف مرگبار خود قرار دهد. یکی از بهترین استراتژی‌ها در این مواقع استفاده از Heavy Canon و مود Precision Bolt است که به شما اجازه می‌دهد با یک گلوله قدرتمند و از راه دور، تیربار او را نابود کنید. حالا با شیطان بسیار ضعیف‌تری مواجه هستید که به راحتی می‌توانید طبق انتخاب خود، با انواع روش‌های مختلف او را نابود کنید. اکثر اسلحه‌های بازی دارای دو مود مختلف هستند که هر کدام قابلیت جذابی را به اسلحه اضافه می‌کنند، از مینی موشک‌های قدرتمندی که دشمنان را دنبال می‌کنند، گرفته تا گلوله‌های انفجاری چسبنده و اشعه‌ی پلاسمایی قابل انفجار.
با توجه به سابقه id Software و تخصص آنها، جای تعجبی ندارد که در دست گرفتن تمام اسلحه‌ها حس فوق‌العاده‌ای دارد. برای مثال Ballsita، Chaingun و راکت لانچر با شخصیت‌ها و کارایی مجزا، همگی از عناصر کلیدی گیمپلی بازی هستند و هیچکدام قابل نادیده گرفته شدن نیستند. با این حال توسعه‌دهندگان دست از نوآوری برنداشته‌اند و اضافه شدن Meat Hook به سوپر شات‌گان، یک قلاب درنده در اختیارمان گذاشته است که امکان مانور هوایی و نزدیک شدن بسیار سریع به دشمنان را فراهم کرده است. علاوه براین، اضافه شدن بمب یخی، نارنجک، Flame Belch و البته شمشیر قدرتمند DOOM Slayer به فرمول بازی، ماشین کشتاری از DOOM Slayer ساخته است که به خوبی می‌تواند با سیل شیاطینی که هر کدام قابلیت مختلفی دارند، همزمان روبه‌رو شود.
در این نسخه شاهد بازگشت دشمن کلاسیک و آتشین سری DOOM، یعنی Arch-vile هستیم که حضورش در میدان نبرد و قابلیت فراخوانی مداومِ دشمنان بیشتر، تنش را به سطح جدیدی می‌رساند. شیاطین قدرتمند و برجسته جدید نیز شامل DOOM Hunter با لایه‌ی محافظ پلاسمایی خود و همینطور دشمن کاریزماتیک این نسخه یعنی Marauder می‌شود که با DOOM Slayer نیز گذشته جذابی دارد و با سپر مقاوم و حیوان محافظ خود، باعث می‌شود نوع جدیدی از مبارزه را در بازی امتحان کنید. مواجه با این دشمنان، دریافت قابلیت‌ها و اسلحه‌های جدید و همینطور پا گذاشتن به محیط‌های مختلف در طول کمپین ۲۰ تا ۳۰ ساعته‌ی DOOM Eternal به خوبی پخش شده‌اند و تا پایان بازی اجازه نمی‌دهد حتی ذره‌ای خسته‌کنندگی و تکرار سراغ این تجربه بیاید.
گشت و گذار و پلتفرمینگ در بازی، حل معماهای کوچک و پیدا کردن آیتم‌ها، با اضافه شدن قابلیت Dash و همین بالا رفتن از دیوارها به سطح جدیدی رسیده است. با اینکه لذت گشت و گذار و پیدا کردن آیتم‌های مختلف در بازی به هیچ وجه به سطح هیجان و هوشمندی مبارزات نمی‌رسد، اما سرگرمی مناسبی برای تجدید قوا کردن بین هر میدان مبارزه محسوب می‌شود. با این حال در برخی مراحل محدود، پرش‌ها و بالا رفتن از دیوارها بیش از حدِ نیاز می‌شود و ممکن است بخواهید قید گشت و گذار بیشتر برای حل معماها و پیدا کردن آیتم‌ها را بزنید.
هسته‌ی مبارزات و درگیری با دشمنان شاید مهمترین بخش DOOM Eternal باشد اما عناصر دیگری نیز وجود دارد که در نقش پشتیبان عمل کرده و باعث می‌شوند تجربه‌ی کلی بازی ارزشمندتر شود. ترکیب گرافیک فنی و هنری درجه یک بازی با محیط‌های متنوع که حالا از نظر مقیاس و طراحی هنری نیز بشدت نسبت به نسخه قبل پیشرفت کرده‌اند. علاوه براین، بازده خارق‌العاده‌ی موتور بازیسازی id tech 7 باعث شده است که حتی در کنسول پایه‌ی PS4 نیز بازی بدون مشکل به صورت ۶۰ فریم بر ثانیه و با لودینگ‌های ۵ تا ۱۰ ثانیه‌ای، اجرا شود و در عین حال تجربه‌ای پرسرعت در محیط‌های شلوغ و پر از دشمن فراهم کند. باورش سخت است اما فرض کنید در شهری نابود شده از کره‌زمین پر از جزئیات ریز و درشت، در حال گشت و گذار در مخروبه‌های برج‌های سر به فلک کشیده هستید و با انواع و اقسام دشمنان با طراحی پر جزئیات درگیر شده‌اید و در فضایی اتمسفریک با تمام افکت‌های خون و انفجار و قطع عضو و فیزیکِ مثال‌زدنی، در حال تجربه‌ی یک گیمپلی بشدت روان بر روی یک کنسول پایه نسل هشتمی هستید. به طور کلی DOOM Eternal از نظر تکنیکی یک عنوان بی‌نظیر در بین تمام عناوین شوتر اول شخص محسوب می‌شود که در بسیاری از لحظات، بازی خروجیِ آن برای نسل هشتم برایتان باورنکردنی خواهد بود.
آهنگساز مشهور نسخه‌ی گذشته آقای Mick Gordon هم دوباره با موسیقی شنیدنی خود برای این نسخه بازگشته است. حالا با حماسی‌تر شدن بازی از نظر فضا و مقیاس، شاهد اضافه شدن صدای سراینده‌های Heavy Metal به بازی هستیم که برخی مواقع و مخصوصاً در مراحلی که مربوط به جهنم می‌شود، آدرنالین بیشتری را مستقیماً به درگیری‌ها اضافه می‌کند. یکی از نکات به یاد ماندنی موسیقی این نسخه، توجه بیشتر به موسیقی‌های خاطره‌انگیز نسخه‌های گذشته است. Mick Gordon حالا با الهام از قطعه موسیقی‌های نسخه‌های کلاسیک DOOM و همینطور DOOM 3، سعی کرده است DOOM Eternal را به عنوانی تبدیل کند که طرفداران قدیمی را با موسیقی خود سوپرایز کرده و به یاد روزهای گذشته بیاندازد.
برای بسیاری داستان آخرین چیزی است که از DOOM می‌خواهند اما مطمئناً دنبال کردن داستان DOOM Eternal کمک بزرگی به لذت بردن بیشتر از بازی می‌کند و حتی یکی از نکات مثبت بازی نیز محسوب می‌شود. پس از نجات مریخ در نسخه‌ی گذشته، DOOM Slayer حالا با تهدید شیطانی کره زمین و در وسعت بیشتر کل گونه‌های مختلف بشریت، مواجه است. حالا پای موجوداتی مرموز به نام Maykrها به دنیای بازی باز شده است و با داستان گسترده‌تری روبه‌رو هستیم که به چند گونه و سیاره مختلف مربوط می‌شود. همینطور با اضافه شدن یک Hub با نام Fortress of Doom که در واقع محل سکونت DOOM Slayer است و در بین مراحل به آن سفر می‌کنیم، بازی به سراغ داستان‌سرایی از طریق محیط نیز رفته است و گشت و گذار در محل سکونت جهنم‌نَوَرد (لقب DOOM Slayer)، بسیار جذاب و دلنشین است.
با اینکه این بار شاهد اضافه شدن کات‌سین‌های محدود (اکثراً در ابتدا و انتهای مراحل) به بازی هستیم اما دوباره هوشمندی سازندگان و نحوه‌ی روایت منحصربفرد بازی، دستِ مخاطب را باز گذاشته است تا خود انتخاب کند که آیا می‌خواهد داستان را با جزئیات دنبال کند یا اینکه نابودی شیاطین تنها چیزی باشد که برایش مهم است. از این رو، بخش بزرگی از داستان با پیدا کردن Codexها و خواندن متن‌ها روایت می‌شود. اگر یکی از افرادی باشید که به دنیا و اساطیر DOOM علاقه دارید، در این نسخه به سؤال‌های بسیاری که سالها به دنبال جواب آن بودیم، پاسخ داده می‌شود. گذشته‌ی DOOM Slayer چیست؟ او قدرتش را از کجا آورده است؟ Seraphim کیست؟ چه بلایی به سر Samuel Hayden آمده است و سوالهای دیگری که اگر از علاقه‌مندان دنیای DOOM باشید با جزئیات به آنها پرداخته می‌شود و از طرفی دیگر اگر به آن علاقه‌مند نباشید، داستان در سر راه قتل عام شیاطین توسط شما قرار نمی‌گیرد.
علاوه بر تمام این موارد، با وجود درجه سختی‌های متفاوت و همینطور چیت کد‌ها و مودهای مختلف بازی که می‌توانید با گشت و گذار در بازی آنها را دریافت کنید، ارزش تکرار بازی در درجه‌ی بالایی قرار دارد. به عنوان مثال استفاده از مودِ Quake Con یکی از سوپرایزهای جذاب بازی است و با فعال کردن آن در هنگام نبرد، شاهد صدای تشویق طرفداران خواهید بود.
با بزرگتر شدن بخش تک نفره، از طرفی دیگر بخش چند نفره‌ی این نسخه نسبت به DOOM 2016 محدود‌تر شده است و صرفاً به BattleMode خلاصه می‌شود. این مود شامل مبارزه‌ی 2v1 بین دو شیطان و DOOM Slayer می‌شود. در حال حاضر ۵ دشمن در بازی قابل انتخاب هستند که کنترل کردن هر کدام و استفاده از قابلیت‌های آنها به اندازه‌ی زیادی نسبت به DOOM Slayer متفاوت است. برخلاف بخش چند نفره نسخه گذشته، حالا id Software سعی کرده است از تکرار ترندهای پرطرفدار بازار و اضافه کردن مودهایی مانند Death Match خودداری کند و به سراغ DNA کمپین بازی برود که DOOM Slayer در مقابل شیاطین است.
با اینکه از نظر محتوا نمی‌توانید انتظار مودهای مختلف داشته باشید، اما BattleMode یک مود خلاقانه است که در کمتر بازی می‌توانیم مشابه آن را پیدا کنیم و دقیقاً همان چیزی است که پس از مهارت پیدا کردن در کمپین بازی، می‌توانیم خودمان را در آن محک بزنیم. اگر بدون مهارت پیدا کردن به عنوان Slayer سراغ بتل مود بروید، ممکن است در مقابل دو بازیکن دیگر که در حال کنترل شیاطین هستند حس ضعیف بودن داشته باشید اما به لطف Tutorialهای مفیدی که برای این مود ارائه شده است، می‌توانید شروع مناسبی را در این مود رقابتی داشته باشید. چیزی که باید به یاد داشته باشید این است که بتل مود مبارزه‌ی "مهارت در مقابل مهارت" نیست، بلکه مبارزه‌ی "مهارت در مقابل استراتژی" است و اگر به عنوان یکی از شیاطین به میدان مبارزه پا بگذارید، استراتژی و همکاری با بازیکن دیگر، کلید برنده شدن است.
بازبینی تصویری:
طراحی دشمنان با ظرافت بسیاری انجام شده است
قابلیت ارتقا و اضافه کردن Mod به اکثر اسلحه‌ها، مبارزات را به سطح هیجان و اکشن جدیدی می‌رساند
قابلیت ارتقای زره خود با توجه به نیازهای خودتان. اگر به دنبال کشت و گذار و پیدا کردن آیتم‌های مخفی هستید، بخش کاملی به آن اختصاص داده شده است
مقیاس دنیای بازی با این نسخه به سطح جدیدی رسیده است و محیط‌های عظیم‌تر، حماسی و خیره‌کننده‌تر شده‌اند
طراحی بخش‌های پلتفرمینگ و معماها می‌توانست بهتر انجام شود
بازی دارای فوتو مود با قابلیت‌های مختلف است که می‌توانید لباس‌های جدید خود را در آن به معرض نمایش بگذارید
نه تنها DOOM Eternal از موسیقی فوق‌العاده‌ای بهره‌مند است بلکه کلکسیونی از موسیقی‌های بازیهای قدیمی استدیوی id Software از جمله Quake را در خود جای داده است
نکات مثبت:
گیمپلی سریع و هوشمند که تمام اجزای آن با هم در ارتباط هستند
گان‌پلی خیره‌کننده و طیف وسیعی از ابزار و سلاح برای نابودی شیاطین
موسیقی استادانه و مناسب با فضای DOOM
گرافیک تکنیکی و هنری فوق‌العاده
گیمپلی ۶۰ فریم بر ثانیه با لودینگ‌های کوتاه
گسترش دنیای سری DOOM از نظر داستانی و روایتی که مانع گیمپلی نمی‌شود
نکات منفی:
طراحی برخی معماها و بخش‌های پلتفرمینگ می‌توانست جذاب‌تر باشد
سخن آخر: DOOM Eternal هوشمندانه‌ترین شوتر اول شخص چند سال اخیر است و از نظر تکنیکی دستاوردی فوق‌العاده برای استدیوی id Software و صنعت گیم محسوب می‌شود.
Verdict
DOOM Eternal is the smartest FPS game in recent years and it is a fantastic technical achievement for id Software and the whole gaming industry
Final Score: 9.5 out of 10